می خواهید تخم های بارور شده پرنده زینتی یا مرغ خود را به جوجه تبدیل کنید؟ تهیه و ساخت یک دستگاه جوجه کشی ارزان در منزل نیاز به تخصص خاصی ندارد و هر کسی با داشتن یکسری اطلاعات در این زمینه می تواند شروع کند. ما انواع دستگاه جوجه کشی خانگی داریم و به روش های مختلف، با توجه به امکانات موجود می توان آن را خلق کرد. دستگاه جوجه کشی با کارتن، جای نان، یخدان (یونولیت) و یخچال از انواع آن می باشد که ما در این مقاله به طور کامل طرز ساخت همه دستگاه های جوجه کشی ساده را به طور جامع و کامل آموزش داده ایم. با ما همراه باشید تا مرحله به مرحله با فرآیند ساخت آن آشنا شوید.
منظور از جوجه کشی چیست؟
جوجه کشی به فرآیندی گفته می شود که در آن با یکسری شرایط مصنوعی و کنترل شده، تخم های بارور به جوجه تبدیل می شوند. این شرایط شامل موارد زیر است:
- حفظ درجه حرارت
- حفظ میزان رطوبت
- تهویه مناسب برای دریافت اکسیژن
- چرخش منظم تخم ها
از مزایای جوجه کشی مصنوعی می توان به تولید تخم های بیشتر توسط مرغ تخم گذار (پولت) اشاره کرد زیرا دیگر لازم نیست مرغ از زمان تخم گذاری تا تبدیل شدن به جوجه روی تخم های خود بنشیند و در این فاصله زمانی می تواند به تخم گذاری بیشتر بپردازد.
ساخت دستگاه جوجه کشی ساده با کارتن
وسایل مورد نیاز:
- یک جعبه کارتنی متوسط
- لامپ 100 وات
- سیم، سر پیچ و دوشاخه
- پوشال
- یک ظرف کوچک برای آب
- یک عدد ماژیک
- دماسنج
- رطوبت سنج
مرحله اول
طبق ویدیو یک کارتن برای قرار دادن تخم ها در نظر بگیرید. ترجیحا کارتن در محیطی آرام و بی استرس قرار داده شود و چند روزنه برای ورود و خروج هوا روی بدنه کارتن ایجاد کنید.
مرحله دوم
با سیم ها و سرپیچ موجود یک اتصال برای لامپ برقرار کنید. در ویدیو زیر نحوه برقراری این اتصال آموزش داده شده است.
مرحله سوم
حال یک جایی در قسمت بالایی روی دیواره کارتن برای نصب لامپ انتخاب کنید. در واقع نقش لامپ، کمک به افزایش دما و همچنین تبخیر آب برای حفظ رطوبت موجود می باشد. کف کارتن پوشال بریزید تا زمانی که جوجه ها متولد شدند، بستری نرم برای آنها فراهم باشد.
مرحله چهارم
داخل ظرف مقداری آب بریزید و آن را دقیقا زیر نور لامپ قرار دهید تا فرآیند تبخیر آب به خوبی انجام شود و رطوبت لازم در تمام فضای کارتن برقرار شود.
مرحله پنجم
تخم های مرغ یا پرندگان زینتی را با فاصله مناسب روی پوشال کف کارتن قرار دهید سپس با ماژیک روی تخم ها یک علامت بزنید. دلیل این کار هم لزوم فرآیند چرخش منظم در این دوره می باشد تا جنین به پوسته نچسبد. تمام تخم ها روزانه بین 3 تا 5 بار باید با احتیاط بچرخند. پس این علامت روی تخم ها کمک می کند تا نوبت بعدی که می خواهید چرخش را انجام دهید، آنها دقیقا جهت مخالف قبلی قرار گیرند.
مرحله ششم
یک دماسنج و رطوبت سنج برای اطمینان از دمای مناسب داخل کارتن قرار دهید. دما و رطوبت در دوران ستر (روز اول جوجه کشی تا روز هجدهم) و هچر (روز هجدهم تا روز بیست و یکم) متفاوت می باشد. به طوری که دما در دوران ستر حدودا 5/37 درجه سلسیوس و رطوبت بین 50 تا 60 درصد بوده ولی در دوره هچر دما 2/37 درجه سلسیوس و رطوبت بین 70 تا 75 درصد برای جوجه کشی مرغ مناسب است.
مرحله هفتم
در کارتن را ببندید. دیگر زمان استراحت و شروع فرآیند جوجه کشی فرا رسیده است. 21 روز بعد می توانید جوجه های متولد شده خود را مشاهده کنید که البته در این 21 روز شما همچنان یکسری وظایف مهم در قبال تخم ها دارید.
نکات مهم در دوران جوجه کشی
- علاوه بر اینکه شما موظف هستید روزانه چندین بار به تخم ها سر بزنید و آنها بچرخانید، باید در روز ششم یا دهم نطفه سنجی تخم ها را انجام دهید. لامپ کارتن را خاموش کرده و سپس با یک نور قوی مانند چراغ قوه (ترجیحا خیلی سریع) رگ های خونی جنین را چک کنید. رگ های خونی و قرمز قابل رویت نشان دهنده سالم بودن جنین است اما اگر رگ ها را در هر تخمی مشاهده نکردید، آن را از کارتن جوجه کشی خارج کنید تا مابقی تخم های سالم را آلوده نکند.
- اگر رطوبت فضای داخل کارتن کم بود از یک اسفنج خیس استفاده کنید و آن را داخل دستگاه جوجه کشی قرار دهید.
- از روز یکم تا بیست و یکم تمام تخم ها روزانه دچار تغییر می شوند تا تکامل یابند و متولد شوند. در مقاله مراحل تبدیل تخم مرغ به جوجه به طور کامل این فرآیند شرح داده شده است.
- روز 20ام و 21ام کم کم صدای شکستن تخم ها را می شنوید.
- اگر جوجه ای را دیدید که به سختی از تخم خارج می شود نیازی نیست شما به او کمک کنید زیرا ممکن است به زمان و انرژی بیشتری برای خروج از تخم احتیاج داشته باشد.
ساخت دستگاه جوجه کشی دست ساز با جای نان
وسایل لازم:
- یک عدد جای نان
- فن
- عنصر گرمایشی یا المنت (تبدیل برق به گرما)
- دو شاخه
- ظرف آب
- دماسنج دیجیتالی (کنترلر دما)
- هویه
- چسب حرارتی
- چسب پهن
- سیم
- یک تکه ابر نازک و یک لایه توری شکل (جهت نگه داشتن تخم های نطفه دار)
ساخت دستگاه جوجه کشی با جای نان کمی پیچیده تر از ساخت دستگاه جوجه کشی با کارتن است اما امنیت بالاتری نسبت به کارتونی دارد و محکم تر می باشد. طبق ویدیو مراحل تهیه و نصب آن انجام می شود و از لحاظ زمان تولد جوجه هیچ فرقی با مدل کارتونی آن ندارد.
فن در این دستگاه جوجه کشی بدون لامپ، وظیفه تهویه هوا را داشته زیرا برای اینکه این فرآیند موفقیت آمیز انجام شود، به اکسیژن نیاز دارد. در اینجا هم در صورتی که رطوبت کافی توسط تبخیر آب انجام نشود، اسفنج خیس انتخاب مناسبی است و آن را می توانید داخل دستگاه جوجه کشی خانگی خود قرار دهید.
ساخت دستگاه جوجه کشی خانگی با یخدان
همان تجهیزات و وسایل گفته شده در آموزش ساخت دستگاه جوجه کشی با کارتن در اینجا نیز مورد استفاده قرار می گیرد. تنها تفاوت در این است که بدنه یخدان از یونولیت تهیه شده و به نسبت کارتن مقاومت بالاتری در برابر آسیب دیدگی دارد. ایجاد روزنه برای ورود و خروج هوا فراموش نشود!
ساخت دستگاه جوجه کشی ارزان با یخچال
یخچال های سوخته و قدیمی که قابل استفاده نیستند را می توان به عنوان یک دستگاه جوجه کشی در نظر گرفت و فرآیند جوجه کشی را در آن انجام داد. یخچال بدنه بسیار مقاومی دارد و تخم ها به طور کامل محافظت می شوند اما استفاده از یخچال به عنوان دستگاه جوجه کشی مستلزم یکسری تغییرات است. موتور یخچال باید از آن خارج شود و بدنه سالم و بدون شکستگی باشد.
وسایل مورد نیاز:
- کنترلر دما
- کنترلر رطوبت
- لامپ یا المنت
- 3 عدد فن
- ظرف آب
مواردی که در ساخت دستگاه جوجه کشی باید مد نظر داشته باشید، این است که حتما داخل یخچال ضد عفونی شده و بدون میکروب باشد تا تخم ها دچار آلودگی نشوند. در اینجا هم رطوبت و دما مناسب (میزان آن در قسمت دستگاه جوجه کشی با کارتن گفته شد) تامین شود. یکی از فن و تهویه های مورد استفاده، باید در بالای یخچال قرار گیرد و دو فن دیگر هر کدام در دیواره های بدنه یخچال نصب شوند تا گردش هوا در همه جای یخچال یکنواخت باشد.
در مورد چرخش تخم ها، هم می توانید به صورت دستی انجام دهید و هم می توانید موتورهای گیربکس دار یا کارپیل که در بازار موجود هستند، تهید کنید. نصب آن شاید کمی سخت و نیاز به یک فرد متخصص داشته باشد.
نتیجه گیری
فرآیند جوجه کشی علاوه بر مسائل سود آوری که مرغداران به دنبال آن هستند برای افرادی هم که نگاه متخصصانه یا به عنوان شغل به آن ندارند نیز هیجان انگیز است و بسیاری از مردم از اینکه خودشان شرایطی را فراهم کنند که یک جوجه متولد شود برایشان لذت بخش است. کلید موفقیت در این راه صبر، حوصله و مستمر بودن تلاش شما در تمام این 21 روز است که شما در این دوران باید توجه ویژه ای به وظایفی که بر عهده دارید، داشته باشید و قطعا نتیجه زحمات خود را در زمانی که جوجه کوچک سرش را از تخم بیرون آورده است خواهید دید.
جوجه یکروزه متولد شده بسیار ضعیف بوده و نیازمند مراقبت ویژه در این دوران دارد. برای داشتن اطلاعات و نکات مهم در این باره پیشنهاد می کنیم مقاله دلایل مرگ جوجه یکروزه را مطالعه فرمایید.
