پرورش بوقلمون ها ممکن است در ابتدا به نظر کار ساده ای بیاید، اما بیماری های مختلف می توانند به سرعت تهدیدی جدی برای سلامت گله تان ایجاد کنند. از مشکلات عصبی گرفته تا مشکلات تنفسی و گوارشی، بیماری هایی مانند نیوکاسل، آنفولانزای پرندگان، کوکسیدیوز و کوریزای عفونی می توانند به راحتی گله ها را تحت تأثیر قرار دهند و تلفات جبران ناپذیری به همراه داشته باشند. در این مقاله، به بررسی برخی از مهم ترین بیماری های بوقلمون ها، علائم آن ها، روش های درمان و پیشگیری خواهیم پرداخت تا شما بتوانید از سلامت گله تان به خوبی مراقبت کنید و از شیوع بیماری ها جلوگیری نمایید.
نیوکاسل (Newcastle Disease)

علائم | درمان | پیشگیری |
|
|
|
بیماری نیوکاسل یکی از خطرناک ترین بیماری های ویروسی است که به راحتی می تواند به سرعت در میان گله های بوقلمون شیوع پیدا کند. این بیماری در اثر ویروس Newcastle ایجاد می شود و اغلب در مناطق با پرورش گسترده پرندگان صنعتی مشاهده می شود. نیوکاسل می تواند به طور مستقیم بر روی سیستم عصبی، تنفسی و گوارشی بوقلمون تأثیر بگذارد.
علائم بیماری نیوکاسل در بوقلمون ها
- مشکلات عصبی: یکی از علائم بارز این بیماری، اختلالات عصبی است که می تواند شامل فلج عضلات، کج شدن گردن و حتی بی حرکتی کامل باشد. این مشکلات معمولا به دلیل آسیب به سیستم عصبی مرکزی پرنده ایجاد می شود.
- تنگی نفس: بوقلمون ها ممکن است به دلیل آسیب به دستگاه تنفسی، مشکلات تنفسی شدیدی را تجربه کنند. علائم می تواند شامل عطسه، سرفه و نفس نفس زدن باشد.
- کاهش تخمگذاری: در پرندگان ماده، نیوکاسل می تواند منجر به کاهش شدید در تولید تخم مرغ شود. تخم گذاری کم یا عدم تخم گذاری به دلیل آسیب به سیستم تولید مثل و ضعف عمومی بدن است.
- اسهال و کاهش اشتها: به دلیل اختلالات گوارشی، بوقلمون ها ممکن است دچار اسهال شوند و اشتهای خود را از دست بدهند.
- تلفات بالا: در مراحل پیشرفته، این بیماری می تواند منجر به مرگ بسیاری از پرندگان شود.
درمان بیماری نیوکاسل
متأسفانه، درمان خاصی برای بیماری نیوکاسل وجود ندارد و بیشتر درمان ها به مدیریت علائم و تسکین وضعیت پرندگان مبتلا محدود می شود. روش های درمانی عبارتند از:
- داروهای ضد ویروسی: برخی از داروهای ضدویروسی ممکن است برای کاهش شدت علائم استفاده شوند، ولی معمولا تأثیر چندانی ندارند.
- مراقبت های حمایتی: در گله های مبتلا، تأمین آب و غذای کافی برای تقویت سیستم ایمنی بوقلمون ها و جلوگیری از کم آبی و ضعف بدنی ضروری است.
- قرنطینه: پرندگان مبتلا باید از سایر پرندگان جدا شوند تا از گسترش بیماری جلوگیری شود.
پیشگیری از بیماری نیوکاسل
- واکسیناسیون: واکسیناسیون یکی از مؤثرترین روش های پیشگیری از نیوکاسل است. پرندگان باید در سنین مختلف واکسینه شوند، معمولا در سن یک روزه، دوباره در سن ۲۸ روزگی و سپس به طور سالیانه.
- مدیریت بهداشتی: رعایت اصول بهداشت در محل نگهداری بوقلمون ها میتواند نقش مهمی در جلوگیری از شیوع این بیماری داشته باشد. این شامل ضدعفونی کردن محل پرورش، تجهیزات و دست های پرورش دهندگان است.
- کنترل ورود پرندگان جدید: قبل از وارد کردن هر پرنده جدید به گله، بهتر است آن ها برای مدت زمان معین تحت قرنطینه قرار گیرند تا از سلامت آن ها اطمینان حاصل شود.
- مراقبت های عمومی: تغذیه متعادل، تهویه مناسب و جلوگیری از استرس بیش از حد می تواند به تقویت سیستم ایمنی پرندگان کمک کرده و احتمال ابتلا به بیماری را کاهش دهد.
آنفولانزای پرندگان (Avian Influenza)

علائم | درمان | پیشگیری |
|
|
|
آنفولانزای پرندگان یک بیماری ویروسی خطرناک است که می تواند به سرعت در میان گله های پرندگان شیوع پیدا کند. این بیماری انواع مختلفی دارد که بعضی از آن ها برای پرندگان به شدت کشنده اند، در حالی که بعضی دیگر می توانند فقط به مشکلات تنفسی و کاهش تولید تخم مرغ منجر شوند. آنفولانزا معمولا توسط ویروس های خانواده Orthomyxoviridaeمنتشر می شود و می تواند به پرندگان اهلی مانند بوقلمون ها، مرغ ها و غازها آسیب بزند.
علائم بیماری آنفولانزا در پرندگان
- تب بالا: یکی از علائم اولیه این بیماری تب شدید است که باعث بی حالی و کاهش انرژی پرندگان می شود.
- عطسه و مشکلات تنفسی: پرندگان مبتلا ممکن است دچار مشکلات تنفسی شوند که شامل عطسه، سرفه و نفس نفس زدن است.
- اسهال سبز: اسهال یکی از علائم گوارشی آنفولانزای پرندگان است که معمولا با مدفوع سبز رنگ همراه است.
- کاهش تولید تخم مرغ: پرندگان ماده به دلیل آسیب به سیستم تولید مثل، ممکن است تخم گذاری را متوقف کنند.
- مرگ پرندگان در مراحل شدید: در برخی موارد، آنفولانزا به سرعت باعث مرگ پرندگان می شود، مخصوصا در گله های بزرگ و تراکم بالا.
درمان بیماری آنفولانزا
قرنطینه: یکی از اقدامات اولیه برای کنترل شیوع بیماری، جداسازی پرندگان مبتلا و قرنطینه کردن آن هاست تا از انتقال ویروس به سایر پرندگان جلوگیری شود.
- استفاده از داروهای ضد ویروسی: در برخی مواقع، داروهای ضد ویروسی ممکن است برای کاهش شدت علائم به کار روند، اما این داروها معمولا تأثیر زیادی ندارند.
- مدیریت بیماری: پس از شناسایی پرندگان بیمار، مدیریت مناسب بهداشت، مراقبت های حمایتی و تأمین تغذیه کافی برای تقویت سیستم ایمنی پرندگان ضروری است. در حال حاضر، درمان خاصی برای آنفولانزا وجود ندارد و بیشتر بر مدیریت علائم تمرکز میشود.
- استفاده از داروهای ضدویروسی: در برخی مواقع، داروهای ضدویروسی ممکن است برای کاهش شدت علائم به کار روند، اما این داروها معمولاً تأثیر زیادی ندارند.
پیشگیری از بیماری آنفولانزا
- رعایت بهداشت: رعایت اصول بهداشتی در محل نگهداری پرندگان، از جمله ضد عفونی کردن منظم تجهیزات، جداول، کف و تمامی وسایل درگیر با پرندگان، برای جلوگیری از انتقال بیماری بسیار ضروری است.
- جلوگیری از تماس با پرندگان وحشی: آنفولانزای پرندگان ممکن است از طریق پرندگان وحشی به گله های پرندگان اهلی منتقل شود. بنابراین، باید از تماس نزدیک با پرندگان وحشی جلوگیری کرد.
- کنترل ورود پرندگان جدید: قبل از وارد کردن هر پرنده جدید به گله، باید آن ها را تحت قرنطینه قرار داد تا از سلامتشان اطمینان حاصل شود.
واکسیناسیون: در بعضی از مناطق، واکسیناسیون علیه آنفولانزا برای پرندگان توصیه می شود تا از شیوع بیماری جلوگیری شود. البته این روش ممکن است در برخی کشورها و شرایط محدود باشد.
کوکسیدیوز (Coccidiosis)

علائم | درمان | پیشگیری |
|
|
|
اسهال خونی یا کوکسیدیوز (Coccidiosis) یکی از بیماری های شایع در بوقلمون هاست که معمولا به سیستم گوارشی آسیب می زند. این بیماری توسط انگل های کوکسیدیا ایجاد می شود و می تواند موجب تلفات زیادی در گله های پرورشی شود.
علائم بیماری اسهال خونی
- اسهال خونی: یکی از علائم اصلی این بیماری، اسهال شدید همراه با خون است که معمولا در پرندگان مبتلا مشاهده می شود.
- کاهش وزن: بوقلمون ها به دلیل مشکلات گوارشی و کاهش جذب مواد مغذی، دچار کاهش وزن می شوند.
- بی اشتها بودن: پرندگان مبتلا ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند و به طور کلی ضعیف شوند.
- خواب آلودگی و بی حالی: بوقلمون های مبتلا ممکن است بیشتر از حد معمول بخوابند و از خود انرژی کمتری نشان دهند.
درمان بیماری کوکسیدوز
- داروهای ضد کوکسیدیوز: برای درمان این بیماری معمولا از داروهای ضدکوکسیدیوز استفاده می شود که انگل های عامل بیماری را از بین می برد.
- آب و تغذیه مناسب: تأمین آب تازه و غذای کافی برای پرندگان مبتلا اهمیت زیادی دارد تا بدن آن ها به طور طبیعی بتواند با بیماری مقابله کند.
- مراقبت های حمایتی: پرندگان مبتلا به مراقبت های حمایتی نیاز دارند تا بتوانند بهبود یابند و سیستم ایمنی بدن آن ها تقویت شود.
پیشگیری از بیماری اسهال خونی
- استفاده از ضد عفونیکننده ها: برای جلوگیری از شیوع این بیماری، محل های نگهداری بوقلمون ها باید به طور منظم ضدعفونی شوند.
- مدیریت بهداشتی: رعایت اصول بهداشتی از جمله پاکسازی منظم محل نگهداری، ضدعفونی کردن تجهیزات و جلوگیری از تراکم زیاد گله می تواند از شیوع بیماری جلوگیری کند.
- استفاده از داروهای پیشگیری: در برخی مواقع، برای پیشگیری از ابتلا به کوکسیدیوز، از داروهای پیشگیری کننده (مکمل های ضدکوکسیدیوز) در رژیم غذایی بوقلمون زنده استفاده می شود.
کوریزای عفونی (Infectious Coryza)

علائم | درمان | پیشگیری |
|
|
|
کوریزای عفونی یک بیماری تنفسی شایع در پرندگان است که می تواند بوقلمون ها را هم تحت تاثیر قرار دهد. این بیماری معمولا توسط باکتری های (Haemophilus paragallinarum) ایجاد می شود و علائم آن بیشتر در سیستم تنفسی بوقلمون ها دیده می شود.
علائم بیماری کوریزای عفونی
- زخم های پوستی: در برخی موارد، علائم بیماری ممکن است به شکل زخم های پوستی یا التهاب های موضعی در اطراف چشم و بینی بروز کند.
- مشکلات تنفسی: این بیماری باعث مشکلات تنفسی مانند عطسه، سرفه، ترشح از بینی و چشم ها و مشکلات در تنفس می شود. گاهی بوقلمون ها دچار تنگی نفس و کاهش فعالیت می شوند.
درمان بیماری کوریزای عفونی
- داروهای آنتی بیوتیکی: درمان بیماری با استفاده از آنتی بیوتیک ها صورت می گیرد که می توانند به کاهش عفونت های باکتریایی کمک کنند.
- مراقبت های حمایتی: علاوه بر داروهای آنتی بیوتیکی، مراقبت های حمایتی نیز برای تقویت سیستم ایمنی و تسریع بهبودی ضروری است.
پیشگیری از بیماری کوریزای عفونی
- رعایت بهداشت محیط: حفظ محیط پرورش بهداشتی و ضدعفونی مرتب تجهیزات و محل نگهداری بوقلمون ها می تواند خطر ابتلا به بیماری را کاهش دهد.
- کنترل تراکم گله: تراکم زیاد پرندگان می تواند باعث شیوع سریع تر بیماری های تنفسی شود. بنابراین مدیریت گله و جلوگیری از تراکم زیاد اهمیت زیادی دارد.
- جداسازی پرندگان مبتلا: پرندگان مبتلا باید از سایر پرندگان جدا شوند تا از گسترش بیماری جلوگیری شود.
عفونت کیسه زرده (Egg Yolk Peritonitis)

علائم | درمان | پیشگیری |
|
|
|
عفونت کیسه زرد یکی از مشکلات شایع در بوقلمون ها است که معمولا ناشی از التهاب در کیسه زرد است. این بیماری به دلیل وارد شدن تخم مرغ های فاسد یا مواد عفونی به داخل حفره شکم رخ می دهد و می تواند باعث بروز مشکلات جدی شود.
علائم بیماری عفونت کیسه زرده
- تورم شکم: یکی از علائم بارز این بیماری، تورم یا نفخ در ناحیه شکم است که به دلیل تجمع مایع های فاسد در شکم بوقلمون ایجاد می شود.
- کم اشتهایی: بوقلمون ها ممکن است به دلیل درد و ناراحتی ناشی از التهاب کیسه زرد، اشتهای خود را از دست بدهند و کاهش شدید در مصرف غذا داشته باشند.
- ضعف عمومی و کاهش فعالیت: به دلیل ابتلا به عفونت، بوقلمون ها ممکن است احساس ضعف کنند و فعالیت کمتری از خود نشان دهند.
درمان بیماری عفونت کیسه زرده
- آنتی بیوتیکها: درمان این بیماری معمولا با استفاده از آنتی بیوتیک ها برای کاهش التهاب و عفونت باکتریایی انجام می شود.
- مراقبت های جراحی: در برخی موارد ممکن است جراحی برای تخلیه مایع های فاسد از حفره شکم لازم باشد.
- مراقبت های حمایتی: تأمین تغذیه مناسب و مراقبت های حمایتی برای تقویت سیستم ایمنی بوقلمون و بهبود شرایط عمومی حیوان ضروری است.
پیشگیری از بیماری عفونت کیسه زرده
- نظارت دقیق بر تغذیه: تغذیه مناسب و متعادل، به ویژه در جوجه های ماده، می تواند به جلوگیری از ابتلا به این بیماری کمک کند.
- رعایت بهداشت: نگهداری بوقلمون ها در شرایط بهداشتی و ضدعفونی منظم تجهیزات و محیط زندگی آنها می تواند از بروز این بیماری جلوگیری کند.
- مدیریت بهداشتی تخم گذاری: نظارت بر روند تخم گذاری و اطمینان از سالم بودن تخم ها برای جلوگیری از عفونت در کیسه زرد بسیار مهم است.
آسیت (Ascites)

علائم | درمان | پیشگیری |
|
|
|
فرقی نمی کند که بوقلمون شما بوقلمون صنعتی باشد مانند بوقلمون برنز یا بوقلمون محلی. آسیت (Ascites) یک بیماری است که در آن تجمع مایع در شکم بوقلمون ها ایجاد می شود. این بیماری بیشتر در پرندگانی که در محیط های بسته و با تراکم بالا هستند، مشاهده می شود. آسیت معمولا به دلیل مشکلات قلبی یا اختلالات سیستم گردش خون ایجاد می شود.
علائم بیماری آسیت
- تورم شکم: یکی از علائم بارز آسیت، تورم شکم است که به دلیل تجمع مایع در حفره شکمی ایجاد می شود. این تورم می تواند باعث ناراحتی و کاهش حرکت بوقلمون شود.
- مشکلات تنفسی: تجمع مایع در شکم می تواند فشار زیادی بر روی دستگاه تنفسی وارد کند، که باعث مشکلات تنفسی و نفس نفس زدن می شود. این علائم معمولا به دلیل فشار بر روی ریه ها و قلب پرنده است.
درمان بیماری آسیت
- مدیریت محیط: برای درمان آسیت، اولین اقدام، بهبود شرایط محیطی است. کاهش تراکم در محیط های پرورش بوقلمون و فراهم آوردن فضای کافی می تواند به کاهش استرس و بهبود وضعیت پرندگان کمک کند.
- کاهش تراکم گله: کاهش تعداد پرندگان در هر واحد از فضای نگهداری کمک می کند تا از ایجاد شرایطی که باعث افزایش استرس و مشکلات سلامتی می شود، جلوگیری شود.
پیشگیری از بیماری آسیت
- تهویه مناسب: فراهم آوردن تهویه مناسب در محیط پرورش بوقلمون ها، می تواند به کاهش مشکلات تنفسی و همچنین جلوگیری از تجمع مایع در شکم کمک کند.
- کنترل تغذیه: تغذیه مناسب و کنترل وزن بوقلمون ها از دیگر روش های پیشگیری است. پرندگانی که چاق هستند بیشتر در معرض ابتلا به آسیت قرار دارند.
- جلوگیری از استرس: استرس می تواند عامل اصلی بروز آسیت باشد. رعایت اصول بهداشتی و فراهم آوردن محیط آرام برای پرندگان کمک زیادی به پیشگیری از این بیماری می کند.
روش های قطعی تشخیص بیماری در بوقلمون ها

تشخیص صحیح بیماری ها در بوقلمون ها به کمک ترکیبی از روش های بالینی و آزمایشگاهی صورت می گیرد. در این فرایند، دامپزشکان ابتدا علائم ظاهری پرندگان را بررسی کرده و سپس با استفاده از آزمایش های دقیق، نوع بیماری را شناسایی می کنند. برخی از این روش ها شامل موارد زیر هستند:
آزمایش بالینی
در این روش، دامپزشک با مشاهده علائم بالینی بوقلمون ها مانند مشکلات تنفسی، اسهال، تورم شکم و سایر علائم ظاهری بیماری ها، به تشخیص اولیه می پردازد. همچنین، بررسی تاریخچه سلامت گله و شرایط محیطی نیز می تواند کمک کننده باشد.
آزمایش خون
آزمایش خون می تواند برای شناسایی عفونت های ویروسی یا باکتریایی و بررسی عملکرد اندام های داخلی مانند کبد و کلیه ها مفید باشد. این آزمایش ها معمولا برای تشخیص بیماری هایی مانند نیوکاسل یا آنفولانزا انجام می شوند.
کشت میکروبی
کشت میکروبی از نمونه های خون، مدفوع یا سایر ترشحات بوقلمون برای شناسایی باکتری ها یا ویروس های عامل بیماری انجام می شود. این روش به ویژه برای شناسایی عفونت های باکتریایی و بیماری های منتقله از طریق هوا مانند کریزای عفونی مؤثر است.
آزمایش های مولکولی
آزمایش های PCR (واکنش زنجیره ای پلیمراز) برای شناسایی DNA یا RNA ویروس ها و باکتری ها در نمونه های آزمایشگاهی استفاده می شود. این روش دقیق ترین و سریع ترین راه برای تشخیص بیماری های ویروسی مانند نیوکاسل و آنفولانزا است.
تصویربرداری
در برخی موارد، استفاده از تکنیک های تصویربرداری مانند رادیولوژی می تواند برای شناسایی مشکلات داخلی مانند مشکلات تنفسی و قلبی کمک کننده باشد.
معاینه میکروسکوپی
در مواردی که علائم عفونت های گوارشی مانند اسهال وجود دارد، معاینه میکروسکوپی مدفوع بوقلمون ها می تواند برای شناسایی انگل ها و سایر عوامل بیماری زا مفید باشد.
نتیجه گیری
در نتیجه، مراقبت صحیح از بوقلمون ها و توجه به پیشگیری از بیماری ها می تواند تأثیر زیادی در بهبود کیفیت زندگی این پرندگان و حفظ سلامت گله های پرورشی داشته باشد. با رعایت نکات بهداشتی، مدیریت مناسب، واکسیناسیون و درمان به موقع، می توان از شیوع بیماری های مختلف جلوگیری کرده و از تلفات زیادی که ممکن است گله ها را تحت تأثیر قرار دهد، جلوگیری کرد. به یاد داشته باشید که همیشه باید مراقب علائم اولیه بیماری ها باشید و در صورت مشاهده هرگونه تغییر غیرطبیعی در وضعیت بوقلمون ها، اقدامات لازم را برای درمان و پیشگیری از گسترش بیماری ها انجام دهید.