این روزها همه ما از گیاهان آپارتمانی که شرایط نگهداری راحت تری دارند استفاده می کنیم اما اگر، هم عاشق نگهداری از گیاهان آپارتمانی هستید و هم سگ خود را دوست دارید باید مراقب باشید چون حتی ممکن است هنگامی که سگ دلبندتان دور از چشم شما در حال بازی کردن است، از آن گیاهی که برایش سمی است کمی بجود. گیاهان سمی به طرق مختلف روی سگ ها تاثیر می گذارند. برخی از آنها، فقط منجر به اسهال و استفراغ خفیفی می شود در حالی که برخی دیگر می توانند اثر جدی روی قلب، کبد، کلیه و سیستم عصبی سگ داشته باشد.
گیاهان سمی و کشنده برای سگ ها
پیشگیری بهتر از درمان است! در این مقاله سعی شده به طور کامل به بیان 25 مورد از گیاهان آپارتمانی که به عنوان رایج ترین و معروف ترین گیاهان می باشند و ما علاقه مند به نگهداری از آنها هستیم، بپردازیم زیرا عدم آگاهی، مشکلات جدی و پر خطری برای صاحبان سگ به وجود می آورد.
بابا آدم (Alocasia)
گیاه بابا آدم به دلیل اینکه دم دمی مزاج بوده، نگهداری آن در آپارتمان کمی سخت است و متاسفانه دارای کلسیم اگزالات، که بسیار سمی برای سگ می باشد.
علائم مسمومیت:
- سوزش دهان
- درد و تورم دهان، زبان و لب ها
- ترشح بیش از حد آب دهان
- استفراغ
- دشواری در بلع
آلوئه ورا (Aloe vera)
با اینکه ما انسان ها از این گیاه و خواص آن استفاده زیادی داریم اما برای سگ ها یک گیاه کاملا سمی می باشد البته باید بدانید که قسمت ژله ای آن مضر نیست فقط بخش شیره گیاه آلوئه ورا که لایه زرد رنگ بین ژله شفاف و برگ سبز وجود دارد، ممنوع است زیرا در آن ماده ای وجود دارد که منجر به تحریک روده می شود.
علائم مسمومیت:
- استفراغ
- بی حالی
- اسهال
آندرومدا (Andromeda)
آندرومدا یک نوع درختچه است که غالبا برای رشد نیاز به فضای باز داد. بلعیدن آندرومدا برای سگ ها مضر است و تمام قسمت های آن مثل برگ ها و گل ها بسیار سمی می باشد.
علائم مسمومیت:
- استفراغ
- اسهال
- ضعف
- نارسایی قلبی
آزالیا یا خرزه هندی (Azalea)
آزالیا به دلیل زیبایی خاصی که دارد، اغلب مردم در منازل از آن نگهداری می کنند اما همه قسمت های آن به دلیل ماده ای به نام گریانتوکسین برای سگ ها سمی محسوب می شود و واکنشی که سگ به آن نشان می دهد به میزان مصرف آن بستگی دارد.
علائم مسمومیت:
- استفراغ
- اسهال
- ضعف
- ناراحتی معده
- نارسایی قلبی
آماریلیس یا نسرین (Amaryllis)
یک گیاه بسیار زیبا و زینتی به رنگ های قرمز، نارنجی، صورتی و سفید ولی بسیار سمی برای سنگ دلبندتان می باشد. تمام قسمت های این گیاه از برگ ها گرفته تا گل هایش سمی و بسیار خطرناک برای سگ می باشد.
علائم مسمومیت:
- استفراغ
- اسهال
- تشنج
- فشار خون پایین
گیاه برگ بو (Bay laurel)
چه به صورت خام و چه پخته شده برای سگ ممنوع است! برگ بو یک گیاه همیشه سبز و خوش بو است که به صورت درخت و درختچه وجود دارد اما اگرچه برای ما خاصیت فروان دارد ولی برای سگ مسمومیت ایجاد می کند.
علائم مسمومیت:
- اسهال
- استفراغ
- مصرف زیاد منجر به انسداد روده
بگونیا (Begonia)
بیشتر افراد این گیاه زیبا را در منازلشان نگهداری می کنند زیرا شرایط نگهداری و مراقبت از آن بسیار آسان است. بگونیا به دلیل دارا بودن اگزالات کلسیم محلول برای سگ ها سمی شناخته شده است.
علائم مسمومیت:
- نارسایی کلیه
- استفراغ
- ترشح بزاق دهان
گیاه پرتقال یا ترنج (Bergamot orange)
سگ هایی که به طور تصادفی برگ درخت میوه پرتقال و یا ترنج را مصرف می کنند دچار مسمومیت می شوند زیرا این برگ حاوی مواد سمی برای سگ می باشد.
علائم مسمومیت:
- استفراغ
- خواب آلودگی
- افسردگی طولانی مدت
- افزایش بزاق دهان
- فشار خون پایین
- تشنج
- کما
استرلیتزیا یا پرنده بهشتی (Bird of paradise flower)
پرنده بهشتی یکی از گیاه های خاص و زیبا، معروف به گل های گرمسیری بوده و شرایط نگهداری آن راحت می باشد. دلیل انتخاب پرنده بهشتی برای نام این گیاه این است که، پس از رشد بسیار شبیه به پرنده می شود. اگر سگتان را در حال جویدن یا خوردن پرنده بهشتی دیدید باید سریعا او را به دامپزشک ببرید. دلیل مسمومیت سگ احتمالا وجود هیدروسیانیک می باشد که در صورت مصرف بیش از حد ممکن است منجر به مرگ این حیوان شود.
علائم مسمومیت:
- سوزش دهان، زبان و لب ها
- ترشح بیش از حد دهان
- اسهال
- استفراغ
- دشواری در بلع
- افزایش ضربان قلب
- کم آبی بدن
سیکاس رولوتا (Cycas revoluta)
سیکاس رولوتا یک گیاه آپارتمانی که شبیه به یک درخت نخل کوچک می باشد. گفته می شود که برگ ها و دانه های این گیاه بیشترین میزان سم را برای سگ ها دارد.
علائم مسمومیت:
- اسهال
- استفراغ
- تشنج
- خونریزی دهان و بینی
- زردی چشم و پوست
موگه یا گل برفی(Lily of the valley)
موگه یا گل برفی گیاهی خوش بو و معطر که تمام قسمت های آن سمی می باشد. حتی آشامیدن آب موجود در گلدان گل برفی، کافی است برای ایجاد مسمومیت در سگ ها.
علائم مسمومیت:
- اسهال
- استفراغ
- فشار خون پایین
- ضربان قلب نامنظم
- تشنج
خر زهره(Oleander)
خر زهره یک درختچه بوته دار دارای گلبرگ های بسیار زیبا به رنگ های سفید، صورتی و زرد می باشد و نگهداری آن در منازل نیز امکان پذیر است اما گلیکوژیدهای قلبی موجود در خر زهره به شدت سمی و خطرناک است.
علائم مسمومیت:
- تغییرات در ضربان و ریتم قلب
- اسهال
- درد شکم
- ترشح بیش از حد بزاق دهان
- ضعف ناشی از افت قند
- مرگ احتمالی
فیلودندرون(Philodendron)
فیلودندرون یک گیاه آپارتمانی زیبا اما سمی است و ارزش آن را دارد که دور از سگتان قرار دهید. تمام قسمت های گیاه حاوی اگزالات کلسیم نامحلول و در صورت بلعیدن آن مشکلات گوارشی ایجاد می کند.
علائم مسمومیت:
- دشواری در بلع
- از دست دادن اشتها
- ترشح بیش از حد بزاق دهان
- اسهال
- استفراغ
- سوزش لب و دهان
دیفن باخیا(Dumb canes)
دیفن باخیا دارای برگ های سبز و راه راه های سفید می باشد و به دلیل وجود کلسیم اگزالات نامحلول، هنگام بلعیدن آن توسط سگ مانند بلعیدن شیشه عمل می کند و زخم های شدیدی در دهان ایجاد می کند.
علائم مسمومیت:
- استفراغ
- سخت نفس کشیدن
- سوزش شدید دهان و لب
- ترشح بیش از حد بزاق دهان
سیکلامن، نگون سار یا پنجه مریم (Cyclamen)
سیکلامن یا نگون سار یک گیاه محبوب آپارتمانی محسوب می شود اما تمام قسمت های آن برای سگ ها سمی است. در گیاه سیکلامن ساپونین که یک ماده گلیکوزیدی است موجود می باشد که هنگام جویدن یا بلعیدن به سرعت جذب خون می شود و سریعا علائم خود را نشان می دهد.
علائم مسمومیت:
- استفراغ
- اسهال
- درد شکم
- خون در ادرار
- بی حوصگی
- اختلالات ریتم قلب
- تشنج
- فلج
پتوس، پوتوس یا پیچک(Devil's ivy)
پتوس یک گیاه آپارتمانی زیبا با برگ های سبز براق که به عنوان یک تصفیه کننده هوا شناخته شده است. پتوس برای سگ ها به دلیل دارا بودن اگزالات کلسیم نامحلول، سمی محسوب می شود.
علائم مسمومیت:
- سوزش دهان
- درد و تورم دهان، زبان و لب
- ترشح بیش از حد بزاق دهان
- استفراغ
زنبق(Irises)
زنبق گیاهی بسیار خوش رنگ و معطر است ولی سمی برای سگ ها می باشد البته کمی شدت سمی بودن آن، نسبت به گیاهان دیگر کم تر است ولی به هر حال سگتان باید از بلعیدن آن اجتناب کند.
علائم مسمومیت:
- استفراغ
- اسهال
- ترشح بزاق دهان
سنبل(Hyacinth)
سنبل، همان گل فوق العاده زیبا که در سفره هفت سین ما نیز جایی برای خود قرار داده است اما وقتی در منزل سگ داریم باید مراقب باشیم که به سمت آن نرود. سنبل همانند اغلب گیاهان سمی دارای اگزالات کلسیم می باشد و مانند سوزن، دهان سگ نازنین را زخم می کند و مشکلات گوارشی به وجود می آورد
علائم مسمومیت:
- اسهال همراه با خون
- خونریزی دهان
- زخم شدن دهان و لب ها
- استفراغ شدید
هوستا(Hosta)
گیاه هوستا دارای برگ های مخروطی شکل می باشد که عمر طولانی دارد ولی برای سگ خطرناک است زیرا ساپونین که یک ماده گلیکوزیدی است را در خود دارد و عوارض خطرناکی دارد
علائم مسمومیت:
- اسهال
- استفراغ
- افسردگی
دراسانا(Dracaena)
دراسانا یک گیاه بسیار محبوب آپارتمانی محسوب می شود که طرفداران زیادی را به خود اختصاص داده است. این گیاه برای سگ ها بسیار سمی نیست و علائم خفیفی را به همراه دارد.
علائم مسمومیت:
- ضعف
- اسهال
- استفراغ
- تلو تلو خوردن
- گشاد شدن مردمک چشم
لاله(Tulip)
بعید می دانم کسی باشد که عاشق گل لاله نباشد. این گل با آن رنگ های جذابش قطعا زیبایی منحصر به فردی به خانه می دهد. اگر صاحب سگ هستید کمی باید دقت کنید زیرا در صورت بلعیدن آن دهان و معده سگ را تحریک می کند و حتی آبی که در گلدان است سمی می شود. دلیل مسمومیت وجود گلیکوزیدها می باشد که بیشترین قسمت سمی در ریشه آن نهفته است.
علائم مسمومیت:
- تورم دهان و گلو
- سوزش و خارش در دهان و لب ها
- دشواری در تنفس
- اسهال
- استفراغ
- تشنج
- ترشح بیش از حد بزاق دهان
سانسوریا(Sansevieria)
سانسوریا از آن دسته گیاهان آپارتمانی است که چون شرایط نگهداری اش آسان است اغلب مردم از داشتن آن در منزل استقبال می کنند. متاسفانه سانسوریا دارای ساپونین می باشد که این سم سانسوریا را از حشرات، میکروب ها و قارچ ها محافظت می کند و به نفع گیاه است اما به شدت سمی و کشنده برای سگ ها می باشد.
علائم مسمومیت:
- استفراغ
- اسهال
- بی حالی
- ترشح بزاق دهان
نفس کودک یا ژیپسوفیلا(Gypsophila)
این گیاه گل دار از خانواده میخک محسوب می شود و حاوی ساپونین می باشد. ساپونین همان موادی است که در صابون ها یافت می شود و سگ شما چه از برگ آن و چه از گل آن میل کند دچار مسمومیت می شود اما مسمومیت خفیفی است.
علائم مسمومیت:
- اسهال
- استفراغ
- کاهش وزن
- بی حالی
کالانکوئه(Kalanchoe)
کالانکوئه یک گیاه آپارتمانی گلدار است که به دلیل صد ها گل ریز در رنگ های مختلف و برگ های سبز براق محبوبیت زیادی دارد. مسمومیت با کانکوئه برای سگ ها یک مشکل جدی است که می تواند کشنده هم باشد. عامل سمی بودن کانکوئه وجود گلیکوزید است که تمام قسمت گیاه و حتی آب موجود در گلدان را سمی می کند.
علائم مسمومیت:
- ضربان قلب غیر طبیعی
- اسهال
- تشنج
- افسردگی
- گشاد شدن مردمک چشم
- ضعف و بی حالی
- راه رفتن ناپایدار
- مرگ، در صورت مصرف زیاد
آلبوکا، سوسن خندان یا گل فنری(Albuca)
این گیاه زیبا به دلیل پیچی و فنری شکل بودن آن به گیاه فنری یا پیچی معروف است و در صورت بلعیدن آن توسط سگ شما مشکلات گوارشی برایش به وجود می آورد.
علائم مسمومیت:
- استفراغ خونی
- اسهال خونی
- مشکلات قلبی
اگر سگمان گیاه سمی خورد چه کاری انجام دهیم؟
اگر سگ شما یکی از گیاه های سمی را مصرف کرده است، اول از همه خونسردی خود را حفظ کنید و پس از آن سعی کنید متوجه شوید چه نوع گیاهی را بلعیده است زیرا این اطلاعات به دامپزشک کمک بسیاری در تشخیص شیوه درمان می کند. سپس سریعا با یک دامپزشک تماس بگیرید. به هیچ عنوان سگ را وادار به استفراغ کردن نکنید زیرا ممکن است شرایط او را بدتر کند. بسته به میزان و نوع گیاه سمی مصرف شده شدت مسمومیت متفاوت است و همچنین وضعیت جسمانی سگ و بیماری زمینه ای در این موضوع تاثیر گذار است.
درمان سگی که گیاه سمی خورده است چگونه می باشد؟
گاهی ممکن است تا 24 ساعت پس از مصرف گیاه سمی توسط سگ، هیچ علائمی را از خود نشان ندهد اما معمولا دامپزشکان ترجیح می دهند که سگ شما چند روزی در بیمارستان بستری شود و تحت مراقبت باشد که مراحل درمان سگ مسموم در بیمارستان به صورت زیر است:
زغال فعال
اولین قدم فرآیند زغال فعال است. دامپزشک یک سوسپانسیون مایع( مخلوط ناهمگن مایع) از زغال فعال را از طریق لوله ای مستقیم به معده وارد می کند که زغال فعال سموم را به خود جذب می کند.
استفراغ القایی
اغلب دامپزشکان با پراکسید هیدروژن یا مواد مشابه سعی می کند که سگ شما استفراغ کند تا گیاه سمی مصرف شده خارج شود. نکته مهم این است که به هیچ عنوان شما این کار را بدون دستور مستقیم پزشک با سگتان انجام ندهید.
مایع درمانی یا تزریق سرم
قدم بعدی مایع درمانی یا تزریق سرم برای سگ می باشد زیرا منجر به تقویت بدن سگ و در صورت اسهال و استفراغ بیش از حد، آن را درمان می کند و به کم آبی بدن سگ کمک می کند.
وظیفه شما
در نهایت زمانی که سگ شما از این مراحل به خوبی عبور کرد و از شدت مسمومیت کاسته شد، ادامه درمان به عهده شما می باشد و وظیفه شماست که پس از مرخص شدن سگتان از بیمارستان در منزل از او مراقبت کنید که هر چه سریع تر سلامتی خود را به دست آورد.
گیاهان غیر سمی برای سگ ها کدام اند؟
خبر خوب برای شما که هم علاقه مند به نگهداری گیاه در منزل دارید و هم صاحب سگ هستید، این است که همه گیاهان آپارتمانی برای سگ ها سمی نیستند و حتی اگر هم آنها را ببلعند هیچ مشکلی برایشان به وجود نمی آید که عبارتند از:
- قاشقی
- سرخس بوستون
- برگ عبایی
- ارکیده
- همیشه بهار
- گندمی یا عنکبوتی
- پیچ شمعی
- نخل شامادورا
- ریحان
- هاورتیا( نوعی کاکتوس)
- نخل پروانه
سخن آخر
ممکن است برایتان پیش آید که بخواهید برای دوستتان هدیه ای تهیه کنید و آن، نماد زندگی و طراوت باشد اما اگر دوستتان صاحب سگ می باشد و به همراه سگ زندگی می کند باید گیاهی را انتخاب کنید که سازگار با سگ بوده و مشکلی برایش به وجود نیاورد. در نهایت توصیه ما به صاحبان سگ هم این است که پیش از خرید گیاه آپارتمانی اطلاعات کامل در مورد سمی بودن یا نبودن آن کسب کنید سپس برای نگهداری آن در منزل خود اقدام کنید یا اینکه گیاه سمی برای سگ را در یک فضای حصار شده و کاملا مجزا قرار دهید اما اگر احیانا متوجه شدید که سگتان از گیاهان سمی بلعیده لازم است زمان را از دست ندهید و به سرعت به نزدیکترین دامپزشک مراجعه فرمایید.