کاربرد کود مرغی در کشاورزی

شما به عنوان کشاورز باید از بهترین و به روزترین روش ها برای برداشت محصول با بیشترین رادنمان و در عین حال بالاترین کیفیت اطلاع داشته باشید. مصرف کود مرغی بهترین و مناسب ترین گزینه برای حوزه کشاورزی مخصوصا در صیفی جات می باشد. کود مرغ قفسی (نیمچه های مرغ تخم گذار) و سالنی (جوجه های گوشتی) از انواع کودهای مرغی محسوب می شوند. انتخاب مناسب ترین کود مرغی و بهترین روش برای استفاده از آن، قطعا دغدغه کشاورزان می باشد که ما در این مقاله سعی کرده ایم به طور جامع آن را بررسی کنیم و به سوالات متداول شما کشاورزان در حوزه کود مرغی پاسخ بدهیم.

کود مرغی چیست؟

کود مرغی، فضولات پرندگان مانند مرغ ها می باشد. در گذشته کسی اطلاعاتی در مورد ویژگی های کود مرغی نداشت و آن ها را دور می ریختند اما بعدها با آزمایش ها و تحقیقات فراوان در سازمان جهاد کشاورزی ثابت شد که این فضولات حاوی مواد مغذی اولیه مثل نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند و همچنین حاوی ریز مغذی های مهم برای رشد گیاهان و علف ها مانند کلسیم، منیزیم، مس و روی می باشد. کود مرغی را نه تنها می توان یک کود و غذای غنی برای گیاهان بلکه یک اصلاح کننده بسیار مفید برای خاک در نظر گرفت. ترکیبات آلی موجود در کود مرغ منجر به بهبود ساختار، حفظ رطوبت و گردش هوا در خاک را می شود.

انواع کود مرغی

کود مرغی به شکل های مایع، پلت، گرانوله و پودری یافت می شود که بسته به نوع گیاه کاربردهای متفاوتی دارد. در لیست زیر انواع کود مرغی را نام برده ایم که البته پیش از بیان و توضیح تفاوت آنها در ویدیوی زیر راه تشخیص کود مرغ سالنی و قفسی نشان داده شده است:

کود مرغ سالنی

روش به دست آوردن کود مرغی سالنی از بستر سالن است. در بستر مرغ های سالنی از رول کاغذی، خاک اره و آهک و پوشال استفاده می شود. کود جوجه های گوشتی هم جزو کود مرغ سالنی محسوب می شود که گفته می شود ارزش کم تری نسبت به کود مرغ های قفسی دارد.

کود بستر جوجه های گوشتی

پروتئین این نوع کود بسیار بالا می باشد. دارای 30-18 درصد اسید اوریک، 17-12 درصد آمونیاک، 4-2 درصد کراتین است و انرژی کود مرغ گوشتی نسبت به کودهای دیگر بالاتر می باشد. از طرفی به دلیل مواد مغذی مرتبط با ارگانیک و کربن موجود در کود جوجه های گوشتی، در مقایسه با کودهای تجاری این پتانسیل را دارد که بازده مواد مغذی و عملکرد خاک، مانند نفوذ آب را بهبود بخشد پس بارزترین تفاوتی که این کود با کودهای دیگر دارد، میزان بالای مواد مغذی موجود در هر تن از آن است. به طور کلی دلیل مفید بودن کود جوجه های گوشتی این است که رژیم غذایی جوجه ها حاوی مواد مغذی بیشتر است در نتیجه مواد مغذی متراکم تری دفع می کنند. از دیگر ویژگی های پر اهمیت کود جوجه های گوشتی، نوع و میزان خاک و سنگ ریزه هایی است که در بستر این کود یافت می شود.

ب) کود مرغ قفسی

کود مرغ قفسی، کود مرغ هایی است که در قفس پرورش می یابند و دارای مقدار زیادی کلسیم، منیزیم، فسفر، پتاسیم، مگنز و روی می باشد. دلیل وجود مواد مغذی زیاد در این کود این است که، این مرغ ها در قفس رشد می کنند و در نتیجه ناخالصی در مواد بستر آنها وجود نخواهد داشت. از طرفی کود مرغ قفسی می تواند به دلیل ارزش و خلوص بالایی که دارد، به عنوان غذای دام هم قرار گیرد. همیشه کود مرغ قفسی خشک و خالص مورد استقبال بسیاری از کشاورزان قرار می گیرد.

کود در بستر نیمچه مرغ های تخم گذار یا مادر

این نوع کود از رشد و پرورش نیمچه یا پولت های جانشین شونده تخم گذار یا مادر که در بستر پرورش یافته است، به دست می آید. آزمایشات نشان می دهد ارزش کود در بستر نیمچه های مرغ تخم گذار کمتر از کود جوجه های گوشتی است و دلیل آن هم این است که در غذای مرغ مادر انرژی و پروتئین خام کمتر و الیاف بیشتری وجود دارد و در نتیجه فضولات آنها نیز دارای مواد مغذی کمتر نسبت به جوجه های گوشتی می باشد.

کود مرغی چگونه فرآوری می شود؟

همانطور که می دانیم کود مرغی حاوی مقادیر زیادی از نیتروژن است و اگر به صورت خام و فرآوری نشده استفاده شود منجر به خشک شدن، سوختن گیاهان شده و در نهایت موجب از بین رفتن آن ها می شود پس کود مرغی باید فرآوری شود تا میزان نیتروژن آن به تعادل برسد و حشرات، انگل ها و عوامل بیماری زا از بین بروند.

روش های فرآوری کود مرغی:

کمپوست

در این روش، کود مرغی خام در مخزن کمپوست انباشته شده و فرآیند هوادهی برای فعالیت های هوازی کود آغاز می شود. کمپوست سازی این امکان را به کود می دهد که مواد مغذی را تجزیه کند و با کاهش حجم ضایعات و از بین بردن باکتری، برای گیاهان قابل استفاده شود.

خشک کردن

در روش خشک کردن کود مرغی خام توسط خورشید یا سایر ابزارآلات مکانیکی خشک می شود.

هضم بی هوازی

روشی مشابه کمپوست است که در غیاب اکسیژن، تجزیه میکروبی مواد آلی انجام می شود. در این فرآیند برخی باکتری ها حضور دارند و مواد آلی به کود و بیوگاز تبدیل می شوند.

سیلو کردن

در روش سیلو کردن کود مرغی، فضولات مرغ به همراه برخی ضایعات کشاورزی مانند کاه، علوفه ذرت، پوسته های برنج مخلوط می شود به شرط اینکه با محلول پاشی، رطوبت مناسب حدود 65-40 درصد در کود یافت شود تا آن را از حالت خامی خارج کند.

معایب کود مرغی خام

گفتیم که کود مرغی اگر به صورت خام مصرف شود منجر به سوختگی گیاهان می شود و از مضرات کود مرغی خام موارد زیر را نیز می توان بیان کرد:

• قلیایی کردن خاک و از بین بردن حاصل خیزی خاک
• وجود عوامل بیماری زا مانند حشرات و سپس انتقال سرطان توسط آفت کش ها به گیاهان
• حاوی آمونیاک و نیتروژن بیش از حد در نتیجه کاهش گل درختان و میوه

کود مرغی را چگونه استفاده کنیم؟

روش سطحی:

از نامش مشخص است که در این روش کود مرغی را روی سطح خاک پخش می کنیم و جزو ساده ترین راه برای کود دهی به گیاهان است اما از معایب آن می توان به کاهش میزان بهره وری گیاهان از مواد مغذی و همچنین رشد علف های هرز اشاره کرد. با در نظر گرفتن ویژگی های خاک و گیاهان، بهتر است برای بهره مندی بیشتر به صورت دوره ای و در زمان مناسب انجام شود.

روش چالکود:

این روش به عنوان یکی از موثرترین و بهترین روش های کوددهی محسوب می شود. قالب چالکودها به فاصله های منظم کنار هم درون خاک قرار میگیرد و درون قالب ها کود مرغی ریخته می شود سپس بهبود جذب کود توسط گیاه چالکودها آبیاری می شوند. از مزایای شگفت انگیز این روش می توان به نفوذ پذیری آب به درون خاک، افزایش رشد و عملکرد کیفی گیاه، جذب عناصر مغذی به گیاه و در نهایت رشد علف های هرز اشاره کرد.

کود مرغی برای چه گیاهانی در کشاورزی مفید است؟

کود مرغی یک کود عالی برای باغ سبزی و درختان شماست. این کود نه تنها مواد مغذی ضروی برای گیاه شما را فراهم می کند، بلکه به بهبود مواد آلی در خاک شما کمک می کند. بسیاری از انواع گیاهان از کود دهی با کود مرغ سود می برند مانند گوجه فرنگی، فلفل، بادمجان، سیب زمینی، کدو حلوایی، خربزه، خیار و لوبیا. همچنین از کود مرغی می توان برای درختان میوه مانند سیب، مرکبات و پسته نیز استفاده کرد. استفاده دیگر کود مرغی برای گیاهان زینتی و چمنزارها می باشد.

سوالات رایج کشاورزان

• بهترین زمان مصرف کود مرغی برای کشاورزان چه زمانی است؟

  به طور کلی بهترین زمان مصرف کود مرغی در اواخر فصل پاییز و پس از برداشت محصول است. زیرا خاک برای کشت بعدی آماده می شود اما برای گندم، فصل بهار بهترین زمان است.

• مقدار کود مصرفی برای هر درخت چقدر باید باشد؟

  قطعا به عواملی همچون شرایط آب و هوایی و سن درخت بستگی دارد اما به طور کلی برای درختان بالغ مصرف 500 تا 1000 گرم کود مرغی در هر سانتی متر مربع خاک کافی و مناسب می باشد.

• مقدار کود مصرفی برای سیب زمینی در هر هکتار چقدر است؟

  به طور تخمینی می توان گفت در هر هکتار با مصرف 5 تن کود مرغی می توان 44/71 تن سیب زمینی بهره برداری کرد.

• کود مصرفی برای پسته در هر هکتار چقدر است؟

  برای باغ پسته به ازای هر هکتار حدودا بین 2000 تا 4000 کیلوگرم کود مرغی لازم است.

کلام آخر

محصولات کود مرغی یکی از رایج ترین کودهای غیر شیمیایی رایج در بازار هستند که در صورت مصرف آنها نه تنها به جمع آوری فضولات مرغ ها و جوجه ها می توان کمک کرد بلکه یک معجزه بزرگی در حوزه کشاورزی و صیفی جات ایجاد می کند. به کشاورزان توصیه می شود که در زمان مناسب از کود مرغی مرغوب و با کیفیت استفاده کنند تا بیشترین برداشت محصول و با کمترین خطر و آسیب به گیاهان را داشته باشند.