لوازم ضروری سوارکاری
یکی ویژگی های خاص و بسیار زیبای ورزش سوارکاری و رشته های ورزشی زیرمجموعه آن را می توان تعامل بین انسان و اسب به عنوان دو موجود زنده هوشمند و دارای عواطف عمیق نسبت به یکدیگر دانست. این موضوع در وسایل موردنیاز برای ورزش سوارکاری نیز خود را نشان می دهد. به ویژه برای افرادی که به تازگی وارد این فعالیت شده اند و می خواهند از اسب نگهداری کنند. انتخاب وسایل لازم به شکلی که نیازهای سوارکار و اسب را به درستی و به طور مناسب پوشش دهند، اهمیت بسیاری دارد؛ از این رو در ایم مقاله قصد داریم 10 وسیله ضروری برای سوارکاران و اسب ها را ذکر کنیم تا بهترین تجربه سوارکاری را داشته باشید.
لوازم مورد نیاز سوارکاری
برخی از تجهیزات و لوازم سوارکاری موردنیاز را می توان قبل از انتخاب اسب خریداری نمود. اما برخی دیگر مانند افسار، زین و یراق اسب باید به تنِ اسب جور باشد و عجله در تهیه نمودن آن ها قبل از انتخاب اسب، می تواند مسبب دوباره کاری و هزینه مازاد برای سوارکاران یا اسب داران باشد.
اسباب و وسایل عمده موردنیاز برای سوارکار یا صاحب اسب و خود اسب در چند دسته کلی قرار می گیرند:
- ساختمان و تأسیسات و فضای موردنیاز
- مواد اولیه و وسایل موردنیاز برای تغذیه اسب
- وسایل موردنیاز برای سوارکار
- وسایل موردنیاز برای خود اسب
همان طور که مشاهده می شود، وسایل موردنیاز برای نگهداری اسب از صفر تا صد را طیف گسترده ای از لوازم و مواد اولیه در بر می گیرد. اگر فقط وسایل موردنیاز در داخل اسطبل و محل نگهداری اسب در نظر گرفته شود، وسایلی مانند سطل ها و ظروف خوراک و آب یا آخورها و آبشخورها، بیل و چهارشاخ، چرخ دستی و فرقون، مواد بستر اسب، وسایل و موانع تمرینی، وسایل موردنیاز برای نعل بندی و حفاظت دست ها و پاهای اسب، وسایل و مواد موردنیاز برای نظافت و براق نمودن وسایل سوارکاری و... را شامل می شود.
این موارد جدا از علوفه و مواد اولیه خوراک مورد نیاز و مکمل اسب ها هستند. همچنین، اگر نیاز به حمل و نقل و اسب جهت مسابقات و فستیوال ها وجود داشته باشد، خود نیازمند طیف گسترده ای از وسایل و خدمات است. بخش بزرگی از این موارد لزوماً نباید توسط سوارکار یا صاحب اسب به طور انفرادی و با خریداری از بازار تأمین گردند. البته ممکن است بر اساس هر فعالیت ورزشی تخصصی در حوزه سوارکاری که طیف گسترده ای از ورزش ها را در بر می گیرد، نیازهای انفرادی سوارکار و اسب تغییر کند.
اگر تمرکز را بر روی وسایل موردنیاز برای صرفاً سوارکار، اسب و فعالیت روزانه عادی سوارکاری به طور استاندارد قرار دهیم، وسایل اولیه و اساسی مورد نیاز برای آن ها، این 10 مورد را در برمی‌گیرد که در ادامه شرح داده خواهد شد:
-
زین
زین، افسار و رکاب، اساسی ترین اجزای متصل نگهدارنده سوارکار به اسب و ایجاد تعامل بین این دو در حین سوارکاری است. زین یک قطعه تک سایز نیست و برای اطمینان از مناسب بودن آن برای سوارکار و اسب، بایستی اندازه های سوارکار و اسب را مدنظر قرار داد. اگر اندازه زین مناسب اسب و سوارکار نباشد، به طور قابل توجهی باعث ناراحتی هر دو شده، حتی باعث سُر خوردن سوارکار روی اسب و مختل شدن سوارکاری می شود. در بازار علاوه بر زین های اصطلاحاً همه کاره، زین های مخصوص پرش، درساژ، طبیعت گردی و کوه و زین مخصوص اسب های پونی یافت می شود که در انتخاب زین مناسب باید به موارد زیر توجه نمود:
- هر نوع عدم تعادل زین، رفتار غیرعادی و عصبی اسب در موقع قراردادن زین را می توان به عنوان نشانه ای از نامناسب بودن زین مورد بررسی قرار داد.
- فلپ ها یا بخش جانبی زین در دو طرف مناسب با فیزیک سوارکار باشند.
- نوع چرم زین با توجه به شدت استفاده و شرایط نگهداری از آن تعیین گردد.
- استفاده از تجهیزات مناسب در زین و تعویض به موقع آن ها (به ویژه چرم رکاب متصل به زین)
- بررسی زین دسته دوم در هنگام خرید، به ویژه از نظر سالم بودن قاب آن
- تقدم دادن به خرید زین هایی که امکان تعویض یا مرجوع نمودن داشته و امکان نشستن و بر روی آن قبل بردن فراهم باشد و حتماً سعی شود که از همراهی و مشاوره یک سوارکار با تجربه در خرید زین بهره مند شد.
- پد زیرین مناسب نیز برای هر زین باید در نظر گرفته شود که نقش بسیار مهمی در عملکرد مناسب زین دارد.
این قطعه پارچه ای به طوری ساخته می شود که رطوبت تعریق اسب را جذب نموده و ضمن افزایش دوام خود زین، در کنترل گرمای بدن اسب نیز نقش ایفا کند و باعث راحتی بیشتر اسب در حین سواری می شود. این قطعه نقش مهمی نیز در پایداری و عدم لغزش زین بر روی بدن اسب و در مجموع بهبود راحتی و شرایط سوارکار در حین سوارکاری دارد. دقت شود که انتخاب زین مناسب در سلامت ستون فقرات اسب و سوار و طول عمر اسب تأثیر گذار است و نحوه صحیح نصب زین بر روی اسب نیز به عنوان مکمل انتخاب و خرید یک زین مناسب باید توسط سوارکار به خوبی فرا گرفته شود.
-
افسار
افسار در کنترل و فرمان پذیری اسب از سوارکار نقش اساسی دارد و به نوعی وسیله ارتباطی اصلی سوارکار با اسب در تنظیم حرکات و جهت دهی به اسب است. لگام یا افسار نیز یک مجموعه از قطعات و بست های آن است که بسته به نوع فعالیت حرفه ای که با اسب انجام می شود، با یکدیگر فرق دارند؛ بنابراین، اگر قصد استفاده از اسب برای یک فعالیت حرفه ای خاص وجود داشته باشد، می توان در کنار افسار سوارکاری عادی، افسار تخصصی فعالیت مربوطه را تهیه نمود. البته به افسار سواری یک افسار نگهداری و استراحت اسب نیز قابل افزودن است که در آن نیازی به بخش های مهاری و کنترلی دهنه اسب وجود ندارد.
-
رکاب (چرمی و فلزی)
همان طور که گفته شد، لگام یا افسار نقش اساسی در ارتباط و تعامل سوارکار و اسب در حین سواری دارد و بعد از آن رکاب (با درجه اهمیت پایین تر) یک وسیله مهم در تعامل اسب و سوارکار است. اما نقش مهم و اساسی رکاب را می توان در مستقر و پایدار نگه داشتن سوارکار بر روی اسب مشاهده نمود. صاف نگه داشتن پای سوارکار به طور مناسب توسط رکاب بر روی اسب، نقش مهمی در یک تجربه سواری مناسب و مطلوب دارد.
-
کلاه سوارکاری
اکنون به وسایل الزامی موردنیاز سوارکار پرداخته می شود که صرفاً برای زیبایی یا راحتی طراحی نشده اند. یکی از این وسایل الزامی، کلاه سوارکاری است که مانند کلاه ایمنی مناسب برای هر فعالیت دارای سرعت حرکتی بالا، می تواند فاصله مرگ و زندگی را از یکدیگر مشخص نماید. الزام به استفاده از کلاه سوارکاری استاندارد و ایمن، به افراد مبتدی یا حرفه ای محدود نمی شود. توصیه شده در انتخاب کلاه سوارکاری که در عین زیبایی و راحتی و درنظرگرفتن اصول لباس هر فعالیت سوارکاری، ایمنی و محافظت لازم را از سر داشته باشد، حداکثر دقت در انتخاب لحاظ شود.
-
پیراهن و کت مناسب سوارکاری
در انتخاب لباس مناسب برای سوارکاری جز دستورالعمل های موجود برای هر رشته ورزشی مثل مسابقات پرش و درساژ که به راحتی از فدراسیون های مربوطه قابل استعلام است، محدودیت خاصی وجود ندارد. در فعالیت تمرینی و تفریحی تنها محدودیت مهم این است که لباس راحت باشد و دست و پا گیر نباشد. اگر لباس باعث محدودیت در مانور دادن شود و به دست و پای سوارکار و اسب بپیچد، علاوه بر اختلال در خود فعالیت ورزشی و راحتی اسب و سوار، می تواند منجر به خطر برای اسب و سوارکار شود.
به دلیل ذات ورزش سوارکاری که ورزش فضای باز است؛ سرمای زمستان، آفتاب و گرمای تابستان را در انتخاب لباس مناسب باید در نظر گرفت تا علاوه بر لذت بردن از فعالیت ورزشی، تمرکز و حتی سلامت سوارکار در مخاطره قرار نگیرد.
استفاده از جلیقه های ایمنی نیز (به ویژه برای افراد مبتدی و تحت آموزش و یا روی اسب های تازه بکارگرفته شده برای سواری) در برخی منابع توصیه شده است. درست است که استفاده از این جلیقه ها ممکن است با اصل راحتی سوارکار متناقض به نظر برسد؛ اما ممکن است همین یک تکه لباس، نقطه نجات زندگی یک انسان باشد.
بنابراین، انتخاب لباس برای سوارکاری صرفاً جنبه مد و شیک پوشی یا تفریحی ندارد و جنبه های مختلف و بعضاً غیر قابل تشخیص توسط افراد مبتدی را هم در نظر می گیرد که فواید غیرقابل اغماض کسب نظر از افراد باتجربه در این حوزه را به خوبی نشان می دهد.
-
(بوت) چکمه سوارکاری
انتخاب یک چکمه مناسب برای سوارکاری در راحتی و امنیت سوارکار نقش به سزایی ایفا می کند. در منابع مختلف بر روی استفاده از چکمه اختصاصاً طراحی شده برای سوارکاری تأکید شده است. ممکن است که سوارکاران مبتدی و تازه کار استفاده از چکمه سوارکاری را جدی نگیرند؛ اما چکمه های اختصاصی سوارکاری ویژگی هایی دارند که معمولاً در یک جفت کفش معمولی قابل جمع شدن نیستند. ویژگی های یک چکمه سوارکاری مناسب به شرح زیر است:
- زیره دارای الگو و بافت خاص جهت محکم نگه داشتن پا در رکاب
- بخش محکم محافظ انگشتان پا در نوک کفش (معمولاً بخش فلزی در جلوی چکمه مانند کفش های ایمنی)
- دارای طراحی خاص پاشنه جهت حفظ پا در رکاب و تقسیم نمودن فشار رکاب بر پا
- ممکن است جهت سهولت در پوشیدن و تنظیم آن ها، دارای بند یا زیپ یا هر دو باشند.
- معمولاً بلند طراحی می شوند تا از نیشگون گرفتگی و آسیب به پا از جوانب نیز جلوگیری شود (البته نوع نیمه چکمه یا پادوکی هم دارند که نکات موردنیاز در آنها لحاظ شده است)
- چکمه های سوارکاری معمولاً شلوار را نیز محکم در درون خود نگه داشته و از بیرون آمده پاچه و ساق شلوار جلوگیری می کنند.
- معمولاً چکمه های سوارکاری بلند در سه نوع رسمی برای مسابقاتی مانند درساژ، اسپانیایی یا رسمی دارای طول بلندتر و صحرایی که طراحی بنددار دارد و طراحی آن امکان انعطاف بیشتری به پا می دهد، در بازار مشاهده می شوند.
- در کنار چکمه های سوارکاری، چکمه های خدماتی اسطبل نیز که می تواند همان چکمه های لاستیکی معمولی باشد یا دارای بخش جلویی محافظ باشد (چکمه ایمنی) جهت جلوگیری از آلودگی و خیسی پا و حفاظت از پا در مقابل ضربات احتمالی (به خصوص لگد شدن پا در هنگام قشو و سایر کارها با اسب) توسط صاحب اسب یا سوارکار تهیه شود.
-
شلوار مناسب سوارکاری
گرچه در قسمت قبل به لباس مناسب برای سوارکاری پرداخته شد؛ اما شلوار مورد استفاده در سوارکاری به دلیل تماس مستقیم با زین و رکاب، اهمیت ویژه ای دارد. انتخاب شلوار مناسب برای سوارکاری، نقش مهمی در سهولت استفاده از زین و رکاب دارد که این دو نیز اجزاء اساسی هدایت اسب توسط سوارکار و حفظ پایداری سوارکار روی اسب هستند. اصولاً در طراحی و دوخت شلوار سوارکاری راحتی مطلق برای سوارکار جهت هدایت اسب مدنظر قرار دارد.
معمولاً در شلوارهای سوارکاری از پارچه های نسبتاً نازک با بافت کشی استفاده می شود و سعی می شود تا شلوار حتی الامکان بدون درز باشد؛ بنابراین، اگر از شلوارهای دیگر مانند شلوارهای جین برای سوارکاری استفاده می شود، توصیه شده که تاحد امکان ساق و پاچه شلوار خیلی گشاد نباشد و درزهای شلوار کمتر باشد. به خصوص در هوای گرم تابستان و سواری های طولانی نیز جنس پارچه در کنار استحکام مناسب باید از لحاظ راحتی و خنکی نیز مدنظر قرار گیرد.
-
مجموعه وسایل نظافت اسب
مجموعه ابزار قشو و تنظیم پوشش بدنی اسب را ابداً نباید در میان وسایل لازم برای اسب و سوارکار نادیده گرفت. این وسایل، علاوه بر تمیز، خوش رخ و سلامت نگه داشتن اسب از عوامل آزاردهنده و بیماری زای پوستی، نقش مهمی در عمق بخشیدن به رابطه بین سوارکار و اسب دارد. همچنین، استفاده منظم از وسایلی مانند سُم پاک کن جهت تمیز نمودن سُم اسب با توجه به نقش حیاتی سلامت سُم ها در ماندگاری و عمر ورزشی اسب و هزینه های درمان و نعل بندی مجدد، ازهرجهت واجب است.
البته در کنار تهیه یک مجموعه کامل از وسایل لازم برای قشو و نظافت اسب، آموزش های لازم جهت استفاده درست از این ابزار هم الزامی است. زیرا، حفظ ایمنی و سلامت فرد مسئول قشوکشی اسب نیز در کنار سلامت و راحتی خود اسب بسیار مهم است. اگر نظافت کاملاً تخصصی پوشش بدنی اسب ها مدنظر باشد، با توجه به ضخامت، نرمی و لطافت یا زبری و درخشندگی پوشش هر نژاد یا تیره اسب می توان برس ها و شوینده های مناسب را جهت هر اسب انتخاب نمود. به طور خلاصه، وسایل داخل کیف قشو و نظافت پوشش بدنی اسب را موارد زیر تشکیل می دهند:
- شانه مخصوص یال اسب
- برس بدن (برس پشت و یال و دم)
- شامپوی مناسب اسب
- وسیله اختصاصی تمیزکننده بیرون و داخل سُم و نعل اسب (سُم پاک کن)
- اسفنج
- دستکش مخصوص قشو
- کرم های براق کننده بدن اسب
- حوله ها و دستمال های تنظیف و تیمار
- موزر یا موزن برقی
- آبگیر مخصوص
-
پتو و بدن پوش مناسب برای اسب
با توجه به اقلیم هر منطقه، بدن پوش مناسب برای اسب انتخاب می شود. به عنوان مثال، در مناطق دارای اقلیم سردسیر، یک پتوی قابل تثبیت به دور بدن اسب در حالت ایستاده، می تواند در حفظ سلامتی و راحتی اسب در هوای سرد کمک بزرگی باشد. برای انتخاب پتوی مناسب ابعاد بدن اسب را به درستی اندازه گرفته و مدنظر داشته باشید و به جنس آن دقت کنید. علاوه بر اینکه عرض سینه اسب در ابعاد پتو و یا بدن پوش اسب در نظر گرفته می شود، طول بدن از محل دم تا محل بین دو دست در زیر گردن نیز در نظر گرفته می شود. معمولاً پتو با جنس پشم و سپس با جنس پنبه و مواد مصنوعی می تواند برای اسب مناسب باشد.
-
جعبه کمک های اولیه (مخصوص اسب و سوارکار)
یکی از نیازهای اساسی که ممکن است مورد غفلت واقع شود و در شرایط اضطراری عواقب در دسترس نبودن آن قابل جبران نباشد، بسته کمک های اولیه برای اسب یا اسب و سوارکار باشد. ذات پرتحرک ورزش سوارکاری ایجاب می کند که همیشه در مورد آسیب های احتمالی پیش بینی های لازمه اتخاذ شده باشد.
یک بسته کمک های اولیه مناسب باید دسترسی سریع و آسان به مواد و وسایل موردنیاز جهت حفظ اسب یا سوارکار تا رسیدن کمک پزشکی تخصصی در صورت بروز آسیب های رایج یا هرگونه آسیب محتمل طی فعالیت بدنی اسب یا فعالیت سوارکاری را فراهم نماید.
در کنار آن، در اختیار بودن کتابچه راهنمای کمک های اولیه نیز می تواند به معنای حفظ حیات و سلامتی در صورت بروز یک حادثه مصدومیت زا باشد. البته توصیه شده که هر فرد مرتبط با اسب (از سوارکار و صاحب اسب تا پرسنل محل نگهداری اسب و مسئولین حمل و نقل اسب ها) آموزش های لازم را جهت کمک های اولیه دیده باشند. در کنار بسته کمک های اولیه، مجموعه ای از پدها، نوارها و پوشش های سُم نیز جهت حمایت از سلامت سُم ها و کمک به بهبود اسب های تحت درمان بر ضد مشکلات حرکتی و سُم ها، با کمک و توصیه دامپزشک متخصص قابل تهیه و تدارک است.
البته در کنار وسایل گفته شده، وسایلی مانند دستکش سوارکاری، شلاق تعلیمی اسب، کیف چکمه، پاشنه کش مخصوص چکمه سوارکاری و کمربندهای مناسب سوارکاری نیز به عنوان سایر وسایل مکمل وسایل سوارکارها قابل تهیه هستند. در تهیه وسایل یک راهنمای خوب، تقسیم کار صورت گرفته در واحد نگهداری اسب بین سوارکار اسب یا صاحب اسب با مجموعه نگهداری از اسب باشد.
جمع بندی
انتخاب وسایل لازم برای سوارکاری، خصوصاً برای افراد مبتدی و در مرحله آموزش باید به وسایل ضروری و اولیه محدود شود تا هم هزینه به طور افراطی و غیرضروری بالا نرود و هم امکان تهیه اقلام موردنیاز بعدی با توجه به مشخص شدن جهت گیری حرفه ای سوارکار در آینده فراهم باشد. از این جهت، انتخاب وسایل ضروری که نه دچار کمبود باشد و نه مازاد بر نیاز باشد، نیازمند دقت و بررسی کافی است. اخذ مشورت از متخصصین و افراد باتجربه می تواند لیست اقلام ضروری را در جامع ترین شرایط قرار دهد.
استفاده از مرغابی به دلیل ارتباط دهی شما به تامین کننده به طور مستقیم، یک راه حل راه گشا برای افرادی است که به دنبال خرید لوازم سوارکاری هستند.
