نکات مهم و کلیدی در پرورش بلدرچین

تلاش برای زندگی و تغذیه بهتر موجب شده است که برخی از حیوانات وحشی از زمان های گذشته تا کنون به دست انسان اهلی شده و دچار نوعی دگرگونی در سیستم نگهداری و پرورش شوند. از جمله این حیوانات می توان به بلدرچین اشاره کرد که اخیراً موردتوجه خاصی قرار گرفته است. گوشت این پرنده دارای ارزش غذایی بالایی است، تنوع منابع تأمین کننده پروتئین موردنیاز بشر می تواند از جمله دلایل پرورش بلدرچین به صورت صنعتی باشد.

با تکثیر و پرورش بلدرچین می توان ضمن کمک به حفظ ذخایر ژنتیکی این پرنده، رهاسازی آن در طبیعت و ایجاد شکارگاه های طبیعی، زمینه جذب شکارچی و جهانگرد از اقصی نقاط دنیا را فراهم کرد. مهم ترین نژادهای بلدرچین، بلدرچین ژاپنی و بلدرچین انگلیسی هستند. شیوه پرورش و تغذیه آنها تقریباً مشابه بوده ولی فنوتیپ، هدف پرورش و عملکرد آن ها می تواند متفاوت باشد.

اکثر بلدرچین های اهلی از نوع بلدرچین وحشی ژاپنی مشتق شده اند که به یک گونه مشخص (Coturnix Japonica) تعلق دارند. اهلی کردن آنها در قرن پانزدهم در ژاپن، چین و کره شروع شد. در بلدرچین بر خلاف دیگر پرندگان، ماده ها وزن بیشتر و جثه بزرگ تری نسبت به نرها دارند. وزن بلدرچین های ماده حدود ۲۲ درصد بیشتر از نرها است.

در سال ۱۹۶۱ بلدرچین ژاپنی به عنوان یک حیوان آزمایشگاهی برای مطالعات ژنتیکی معرفی شد ولی به تدریج این پرنده برای تولید گوشت و تخم بیشتر موردتوجه قرار گرفت و پرورش آن رایج شد. در کشور فرانسه با استفاده از روش¬های اصلاح نژاد، سویه گوشتی تولید شده است که میانگین وزن آن در سن ۳۶ روزگی ۳۲۰ گرم است. ولی وزن زنده ۴۲ روزگی در ایران ۲۰۰ -۲۵۰ گرم است که این امر نشان دهنده لزوم انجام تحقیقات برای بهبود عملکرد در این پرنده است.

پرورش بلدرچین در کشورهای در حال توسعه به منظور جبران بخشی از پروتئین موردنیاز حیوانی به عنوان اقدام قابل توجه و سودمند توصیه می شود. به دليل کوچك بودن جثه پرنده امكان پرورش چند قطعه از آن در يك فضای کوچك امكانپذير و عملي است و به همين دليل نياز به سرمايه گذاری کلان در ايجاد تاسيسات و تامين وسايل و تجهيزات پرورش نيست. بلدرچين با داشتن خصوصيات مناسبي نظير رشد سريع، بلوغ زودرس، توليد زياد تخم، فاصله کوتاه تا ايجاد نسل، نياز به فضای کم برای نگهداری، کوتاهي دوره جوجه کشي و حساسيت کم به بيماری های متداول در جوجه کشي به عنوان يك پرنده مطلوب نزد مراکز تجاری پرورش طيور شناخته شده است.

بلدرچین یکی از پرنده های زیرمجموعه خانواده قرقاول ها به شمار می رود. اکثر بلدرچین ها جثه کوچکی دارند و پرهای آن ها به رنگ قهوه ای سوخته است. پرواز در ارتفاع پایین و پاهای کوتاه از دیگر ویژگی های بلدرچین است. این پرنده در سن دوسالگی به بلوغ جنسی رسیده و بعد از رسیدن به بلوغ به مدت ۴ تا ۶ ماه تخم گذاری می کند. در طی این مدت، بلدرچین ها حدود ۱۰۰ عدد تخم می گذارند. بلدرچین جزو پرندگان دارای مقاومت بالا است که به راحتی می تواند شرایط آب و هوایی مختلف را تحمل کرده و به رشد خود ادامه دهد.

بلدرچین ها، پرندگانی باارزش اقتصادی بالا هستند. ارزش غذایی بالای محصولات بلدرچین منجر به افزایش تقاضای بازار مصرف و در نتیجه، تبدیل شدن پرورش بلدرچین به یک منبع قابل توجه اشتغال زایی و کارآفرینی است. مزایای خاص پرورش بلدرچین که پرورش آن را دارای توجیه اقتصادی نموده است، به شرح زیر است:

فاصله بین نسلی کم و شروع سریع تولید (شروع تخمگذاری از ۴۰ تا ۵۰ روزگی)
تولید تخم سالانه بالا(۲۶۰ قطعه تخم در سال اول تولید)
دوره انکوباسیون کوتاه (معمولاً ۱۸ روز)
برگشت سریع سرمایه: درآمد پرورش بلدرچین با توجه به تعداد قطعه، میزان اجاره فضای موردنظر، هزینه خریداری شده تجهیزات و میزان هزینه تغذیه پرنده اگرچه متغییر است اما با توجه به هزینه اولیه بسیار پایین بازگشت سرمایه آن بسیار سریع خواهد بود.
بازار رو به رشد با توجه به تغییر کیفیت زندگی اقشار مختلف
نیاز نه چندان بالا به تأسیسات و محیط پرورشی
هزینه اولیه بسیار کمتر در مقایسه با پرورش سایر پرندگان.

حدود ۱۲ الی ۱۵ سال پیش نگهداری و تولید بلدرچین در ایران آغاز شد و شرایط اقتصادی پرسود، سرمایه گذاران زیادی را بر آن داشت تا در صنعت پرورش این پرنده ریز جثه دست به توسعه بزنند. ویژگی های زیادی در این گونه مانند تولید تخم به پرتعداد، رشد بالا، جیره غذایی اقتصادی، تراکم بالای پرورش در واحد سطح، سیستم ایمنی قدرتمند در مقابل برخی از بیماری ها، فاصله نسل کم، بلوغ زودهنگام و قیمت فروش دارای سود مناسب برای گوشت و تخم آن در بازار و به ویژه بازگشت سریع سرمایه باعث شد تا مشتاقان زیادی ازجمله کشاورزان و دامداران به پرورش صنعتی بلدرچین روی بیاورند.

بدیهی است برای موفقیت در امر پرورش بلدرچین لازم است که پرورش دهنده با نکات و اصول پرورش، بیوسکوریتی (ایمنی زیستی)، بیماری های رایج و داروهای متداول آشنایی داشته باشد. ما در اپلیکیشن و وب سایت مرغابی در جهت رفع نیازهای همکاران و علاقه مندان به امر پرورش و تغذیه طیور با بهره گیری از متخصصان و فارغ التحصیلان برترین دانشگاه های کشور مجموعه مقالات جامعی در رابطه با صنعت پرورش طیور و تغذیه آن را به رشته تحریر درآورده ایم.

جیره جوجه ها باید دارای فرمول مناسبی همراه با درصد پروتئین نسبتاً بالا باشد. مصرف روزانه هر بلدرچین ۳۰ گرم دان در سه وعده غذایی است. در بازار دانه جوجه (دانه پلیتی) وجود دارد که مخلوطی از دانه های مختلف هستند و از نظر ارزش غذایی، تغذیه مناسبی برای جوجه ها محسوب می شوند. به طور متوسط بلدرچین های گوشتی که تا ۴۲ روز قابل پرورش هستند، بین ۱۰۰۰ الی ۱۲۰۰ گرم دان مصرف می کنند.

نکات کلیدی در پرورش بلدرچین:

فارغ از نژادپرورشی به طور کلی اصول پرورش بلدرچین تا حدود زیادی یکسان است. به طورکلی، پرورش طیور شامل ۳ مرحله جوجه کشی، پرورش در فارم و پس از آن بسته به نژاد تخم گذار یا گوشتی وارد مرحله تولید یا کشتارگاه می شوند. با توجه به طول نسل کوتاه بلدرچین اکثر پرورش دهندگان با تهیه دستگاه جوجه کشی اقدام به تولید جوجه یک روزه از تخم بلدرچین های نطفه دار می کنند.

مرحله جوجه کشی:

جوجه کشی تخم بلدرچین در حدود ۱۷ الی ۱۸ روز طول می کشد. وزن جوجه های تولیدی بستگی مستقیم به وزن تخم بلدرچین های خوابانده شده در دستگاه دارد. به طور متوسط وزن جوجه های یک روزه از ۶ تا ۱۰ گرم متفاوت است. طبیعی است که هرچه وزن جوجه تولیدی بیشتر باشد جوجه باکیفیت تر بوده و متعاقباً دوره پرورش و تولید پربارتری خواهد داشت.

برای افزایش وزن تخم بلدرچین های تولیدی توجه به تغذیه و فرمولاسیون خوراک مورداستفاده ضروری است. چندین منبع متفاوت برای تعیین احتیاجات بلدرچین و تهیه خوراک های مناسب وجود دارد. تحقیقات نشان داده است که میزان متیونین و انرژی جیره با فرض تأمین بودن سایر مواد مغذی بیشترین تأثیر را در اندازه تخم بلدرچین ها دارد. اپلیکیشن و وب سایت مرغابی با تهیه طیف وسیعی از کنسانتره های مخصوص انواع طیور از جمله بلدرچین و همچنین پشتیبانی فنی قدرتمند در امر تولید تا انتها با شما خواهد بود.

۸ نکته کلیدی برای جوجه کشی تخم بلدرچین:

برای قراردادن تخم ها در دستگاه جوجه کشی، دمای آنها باید با دمای محیط یکی باشد و تخم هایی که دارای شکل و اندازه یکسان نیستند کنار گذاشته شوند. طول دوره جوجه کشی ۱۸ روز است، در ۱۴ روز اول تخم ها در دستگاه ستر قرار می گیرند و با چرخش آن ها از چسبیدن نطفه به پوسته جلوگیری می شود. سپس به مدت 3 روز در دستگاه هچر گذاشته می شوند تا جنین در جای مناسب برای خارج شدن از تخم قرار بگیرد.

ورود هوای تازه به دستگاه جوجه کشی برای سلامت جنین ضروری است. جوجه های در قفس های مخصوص جوجه یکروزه و مجهز به مادر مصنوعی پرورش می یابند. در دو روز اول حیاط خود از ذخیره غذایی بدنشان استفاده می کنند و پس از دو روز دان به صورت آسیاب شده برای آنها قرار داده می شود و به تدریج از دانخوری هایی به ارتفاع 2 سانت که روی آنها شبکه های مفتولی برای جلوگیری از غوطه ور شدن جوجه ها و خفگی ایجاد شده، استفاده میکنند. دسترسی آسان به آب و دان فراوان برای جوجه ها ضروری است.

دستگاه انکوباتور: یک دستگاه انکوباتور مناسب باید توانایی تأمین دما و رطوبت مناسب را داشته و هوای داخل دستگاه را به خوبی به گردش درآورد.
تأمین رطوبت: در مورد تخم بلدرچین هایی که قصد جوجه کشی آن ها را دارید چه درون دستگاه و چه قبل از خواباندن آن ها در دستگاه رطوبت بسیار مهم است. برای این تخم بلدرچین ها هیچ گاه رطوبت نباید به زیر ۳۰ درصد برسد.
سبد نگهدارنده تخم بلدرچین ها: سبد نگهدارنده تخم بلدرچین های موجود در دستگاه بهتر است از پلاستیک باشد که قابلیت استفاده چندباره را داشته باشد. همچنین کارتن های کاغذی برای نگهداری تخم بلدرچین ها قبل از خواباندن در دستگاه جوجه کشی مناسب هستند.
دمای دستگاه جوجه کشی: دمای دستگاه در حین فرایند جوجه کشی نباید هرگز به زیر ۳۰ درجه برسد.
حذف تخم های فاسد شده یا دارای نطفه مرده
گردش هوا: هوای اطراف تخم ها باید همیشه در حال گردش باشد.
تغییرات دمایی: مراقب تغییرات دما چه قبل از خواباندن در دستگاه و چه حین جوجه کشی باشید.
نظافت دستگاه جوجه کشی

دوره پرورش:

بلدرچین ها نسبت به جوجه های گوشتی بسیار بازیگوش بوده و دان را بیشتر پرت می کنند. ازآنجاکه به طور مثال یک بلدرچین ژاپنی بالغ روزانه حدود ۱۴ تا ۱۸ گرم دان مصرف می کند، اگر خوراک به طور اصولی در اختیار آن ها قرار نگیرد، می توانند قسمت بسیار زیادی از خوراک را دورریز کند که موجب زیان اقتصادی خواهد شد.

برای جلوگیری از بروز جنگ یا کاهش آن باید نسبت به جداسازی نرها اقدام کرد. بلدرچین های نر باید در سالن جدا پرورش یابند. همچنین اگر هدف پرورش فقط تولید تخم مرغ خوراکی است نیازی به پرورش نرها نخواهد بود و بهتر است آن ها را با روش های انسانی حذف کرد. اگر هدف از پرورش استفاده از گوشت بلدرچین ها است، باید توجه داشت که در صورت تغذیه مناسب بهترین سن برای کشتار آن ها پایان هفته ۷ پرورش است.

دمای مناسب برای پرورش بلدرچین در جدول زیر نشان داده شده است. به طور کلی، به ازای هر هفته افزایش سن ۲ تا ۳ درجه از دمای سالن کاسته خواهد شد.

دوره تخم گذاری:

بلدرچین های وحشی به طور متوسط ۱ سال و ۶ ماه عمر می کنند. این مقدار در شرایط پرورشی تا ۴ سال می تواند افزایش یابد. بلدرچین ها در حالت طبیعی لانه خود را روی زمین و معمولاً بین صخره ها و چمنزارها قرار می سازند. ۷۰ درصد تخم گذاری های آنها در بعدازظهر اتفاق می افتد بعد از یک دوره تخم گذاری، بلدرچین ماده کرچ شده و به مدت معمولاً ۱۸ روز روی تخم ها می خوابد.

هر بلدرچین در سال اول با شرایط ایده آل پرورش می تواند حدوداً ۳۰۰ تخم تولید کنند. این تعداد در سال دوم به حدود ۱۵۰ تا ۱۷۵ تخم کاهش پیدا می کند. همان طور که معلوم است سن نگهداری اقتصادی بلدرچین برای تولید تخم مرغ حداکثر یک سال است. بلدرچین ها معمولاً از هفته ۷ پرورش شروع به تخم گذاری کرده و در هفته ی ۸ پرورش میزان تولید آن ها به ۵۰ درصد خواهد رسید.

برای به دست آوردن درصد خوب هچ جوجه ها باید در سن ۸ هفتگی نسبت به افزودن بلدرچین های نر به سالن ماده ها به نسبت ۱ به ۵ اقدام کرد. به این صورت که به ازای هر ۵ قطعه بلدرچین ماده یک بلدرچین نر کافی خواهد بود. تمایل بلدرچین ها به کرچ شدن در مقایسه با مرغ و یا سایر ماکیان چندان بالا نیست؛ بنابراین، بهترین راهکار توسعه گله استفاده از سیستم های جوجه کشی است. قبل از جوجه کشی رعایت یک سری اصول ضروری است تا میزان باروری تخم های نطفه دار در حد مطلوب حفظ شود و نتیجه مورد نظر در تولید جوجه حاصل شود.

۷ نکته برای اطمینان از تداوم تخم گذاری بلدرچین ها و افزایش طول عمر اقتصادی آن ها:

ایجاد یا انتخاب فضای پرورشی مناسب و امن
درنظرگرفتن فضای مناسب برای به ازای هر قطعه بلدرچین
کف مکان تخم گذاری یا قفس ها را با بستر مناسب (سبوس یا تراشه چوب) بپوشانید.
از متشنج کردن بلدرچین های تخم گذار اجتناب کنید.
سعی کنید محیط آن ها تاحدامکان ساکت و آرام باشد.
تغذیه آن ها با خوراک مناسب بلدرچین
اطمینان حاصل کنید که بلدرچین ها به اندازه کافی نور دریافت می کنند.

برای اینکه در جوجه کشی از بلدرچین ها به راندمان های بالایی دست پیدا کنید علاوه بر کیفیت دستگاه جوجه کشی، انتخاب تخم نطفه دار و نحوه نگهداری از آنها تا زمان جوجه کشی بسیار مهم است. در زمان انبار تخم های نطفه دار بلدرچین باید بهداشت مکان نگهداری کاملاً رعایت شده و تمامی آلودگی های موجود بر روی پوسته تخم تمیز شود. مدت زمان نگهداری نباید بیش از ۶ روز طول بکشد و تخم های مدنظر باید شکل و اندازه متعارف داشته باشند. همچنین دمای محل نگهداری باید بین ۱۶ الی ۱۸ درجه و رطوبت آن ۶۰ الی ۶۵ درصد باشد.

مهم ترین نکاتی که باعث کاهش نطفه داری تخم بلدرچین ها می شود:

عدم تناسب نسبت بلدرچین ماده به نر: افزودن نر زیاد موجب بروز درگیری بین آن ها شده و مانع از جفت گیری توسط آن ها خواهد شد.
مشکلات پا در نرها که نرخ جفت گیری را پایین خواهد آورد.
دمای زیاد در سالن ها هم میزان جفت گیری را به شدت کاهش می دهد.
نوردهی نامناسب: باعث اختلال در بلوغ جنسی بلدرچین ها خواهد شد.

کد مطلب : 67